"Fat 1" is een van de meest gemuteerde kankergenen. De naam ("Fat 1" in het Engels) kan verklaard worden omdat die "gigantisch" is, verklaart professor Cédric Blanpain (ULB), directeur van het Stamcel- en Kankerlaboratorium, die de studie leidde die gepubliceerd werd in het prestigieuze wetenschappelijke tijdschrift Nature: "Het is de meest ancestrale adhesiemolecule die in de leefwereld werd gevonden. De mutatie in tumoren is het resultaat van wat er is gebeurd tussen het moment dat we geboren worden en het moment dat we kanker ontwikkelen", legt de winnaar van de Francqui-Collen 2020 Award uit.

De rol van Fat 1 in de kwaadaardige ontwikkeling van bepaalde vormen van kanker werd gesuggereerd, maar tot op heden is daar geen rigoureus bewijs voor geleverd. Om het beter te kunnen bestuderen, hebben ULB-onderzoekers gebruik gemaakt van genetische modellen van huid- en longkanker en van menselijke tumoren van huid-, long-, hoofd- en halskanker. Na een jaar van onderzoek en ontledingen vonden ze dat mutaties van Fat 1 invasieve eigenschappen, uitzaaiingen en resistentie tegen sommige veelgebruikte kankerbehandelingen bevorderen.

"Het hernieuwd optreden van mutaties in een zeer groot aantal kankers betekent dat de Fat1 zeer belangrijk is in de ontwikkeling van deze kankers", vervolgt de onderzoeksdirecteur.

Deze mutatie van het FAT1-gen is aanwezig in 30% van de hoofd- en nek-, long-, mondholte- en invasieve huidkankers. Het wordt ook gevonden bij patiënten met borstkanker die resistent zijn tegen medische behandeling.

"Wij zijn de eersten die de functie van dit gen in de ontwikkeling van kanker in een levend model (en niet in muizen!) bestuderen. We realiseerden ons dat door het verwijderen van dit gen uit een goedaardige tumor, het transformeert in een extreem agressieve kanker met een hoge metastatische capaciteit genaamd EMT," zegt Eugenia Pastushenko, de eerste auteur van deze studie.

"We hebben ontdekt dat Fat 1 gemuteerde kankers zeer resistent zijn tegen verschillende geneesmiddelen, waaronder EGFR-remmers, die vaak worden gebruikt om longkankerpatiënten te behandelen. Interessanter is dat we hebben vastgesteld dat Fat 1-mutatie kankers bijzonder gevoelig zijn voor andere geneesmiddelen, waaronder de SRC-remmer, die momenteel worden gebruikt voor de behandeling van patiënten met leukemie. Deze bevindingen zullen belangrijke en onmiddellijke therapeutische implicaties hebben". "We gaan nu samenwerken met fabrikanten van dergelijke inhibitoren om preklinische studies uit te voeren", aldus Cédric Blanpain. Dus ook buiten COVID-19 gaat het onderzoek elke dag vooruit!