In vergelijking met de buurlanden blijft het antibioticagebruik in België hoog. We staan 10e in Europa, maar we zitten nog steeds boven het Europese gemiddelde van 15 DDD per 1.000 mensen per dag. In Nederland ligt het rond de helft lager dan in België. Antibiotica, en dus ook resistente bacteriën, worden geconsumeerd en verspreid in drie belangrijke sectoren: de veehouderij, het milieu en de menselijke gezondheid. Deze bevindingen benadrukken het belang van de wereldwijde "One Health"-aanpak die door de Wereldgezondheidsorganisatie is afgekondigd in haar actieplan tegen antibioticaresistentie.

De oorzaak van het probleem

De belangrijkste oorzaak van de versnelde antibioticaresistentie is de overconsumptie van antibiotica, voornamelijk in de algemene geneeskunde, wat een ongepast gebruik van deze geneesmiddelen inhoudt (vooral in het geval van virale infecties). Tegelijkertijd is het antibioticagebruik in ziekenhuizen stabiel gebleven en in de diergezondheidszorg gedaald, wat resulteert in een lagere prevalentie van resistentie bij landbouwhuisdieren. Hoewel er tot nu toe enkele successen zijn geboekt (bijvoorbeeld een afname van de prevalentie van pneumokokken met verminderde gevoeligheid voor penicilline en van meticillineresistente S. aureus), is de bezorgdheid gericht op de toename van resistentie bij Gram-negatieve bacillen die verantwoordelijk zijn voor veel infecties in de menselijke gezondheid, zoals infecties van de urinewegen en het spijsverteringskanaal. Antibioticaresistentie veroorzaakt behandelingsproblemen voor infecties die voorheen niet ernstig waren en kan soms leiden tot therapeutische impassesituaties (gebrek aan actieve antibiotica). De situatie kan in de toekomst verslechteren als de opkomst van resistentie versnelt, wat leidt tot het gebruik van breedspectrummoleculen die zelf meer resistentie genereren (een vicieuze cirkel), en als er niet voldoende nieuwe antibiotica worden ontwikkeld.

Hoe kunnen we antibioticaresistentie bestrijden?

Het beheersen van antibioticaresistentie houdt in: een beter gebruik van antibiotica om de selectiedruk te verminderen en een preventieve aanpak met barrièremaatregelen om de overdracht van bacteriële infecties te beperken en vaccinatie.

Ook het ontwikkelen van snelle diagnosetests, het uitstellen van het voorschrijven van antibiotica (uitgestelde verstrekking) en het organiseren van bewustwordingscampagnes in de media - zouden de dreiging op afstand houden.--