Deze virale ziekte wordt overgebracht door de beet van een besmette teek en veroorzaakt bij 1 op de 3 patiënten ernstige symptomen zoals epilepsie, verlamming en coma. Een van de grootste problemen is dat de ziekte niet altijd goed wordt opgespoord. TBE doorloopt twee fasen: de eerste wordt gekenmerkt door tijdelijke koorts, misselijkheid en hoofdpijn - symptomen die gepaard gaan met veel lichte infecties. Na een tijdelijke periode zonder ziekte krijgt 1 op de 3 mensen een tweede periode met hoge koorts, waarbij het virus het zenuwstelsel binnendringt en de hersenen aantast, wat neurologische symptomen veroorzaakt zoals verlamming, epilepsie, aandachtsproblemen en soms coma. Deze aandoening kan bij 10% van de besmette personen leiden tot neurologische gevolgen op lange termijn, en er bestaat geen specifieke behandeling voor. Het door teken overgedragen encefalitisvirus is een flavivirus, van dezelfde familie als gele koorts en knokkelkoorts.

Hoewel het virus niet overal endemisch is, is het vastgesteld in 27 Europese landen, waaronder onze buurlanden: Nederland, Frankrijk en Duitsland. Het is dan ook van cruciaal belang de preventie onder de aandacht te brengen voordat zij in de nabije toekomst opnieuw de grenzen overschrijdt. Vooral omdat tekenencefalitis gemakkelijk te voorkomen is met een vaccin voor reizigers naar endemische gebieden.

Door de milde temperaturen, die het tekenseizoen verlengen en hun levenscyclus kunnen versnellen, maar ook door het "COVID-effect", waardoor veel meer mensen de natuur introkken, was 2020 een recordjaar voor TBE in de belangrijkste Europese bestemmingen van Belgische reizigers. Deze trend zou zich in 2021 wel eens kunnen voortzetten. Niet alleen zijn sommige aangrenzende regio's nu bekende endemische gebieden (met TBE-gevallen in de Elzas, het zuiden van Nederland en het zuiden van Duitsland), maar in België zijn er ook aanwijzingen dat het TBE-virus circuleert bij dieren, waaronder everzwijnen, koeien en herten. Een eerste mogelijk geval bij een persoon werd in 2018 in België gemeld en het is waarschijnlijk dat er in de toekomst meer gevallen in België zullen voorkomen.

De door het Instituut voor Tropische Geneeskunde aanbevolen voorzorgsmaatregelen zijn dezelfde als voor de ziekte van Lyme, met toevoeging van vaccinatie:

- Kleding: Draag een lange broek en hoge schoenen, met de broek in de sokken, en een trui of T-shirt met lange mouwen.

- Sprays: Het is ook mogelijk insectensprays te gebruiken, maar deze bieden alleen bescherming op de plaats waar de spray wordt aangebracht, en slechts gedurende een paar uur. Het is ook het beste om de verstuiving regelmatig te herhalen, aangezien teken er minder gevoelig voor zijn dan muggen.

- Vaccinatie: Vaccinatie wordt aanbevolen door de Hoge Gezondheidsraad en het Instituut voor Tropische Geneeskunde voor reizigers die endemische gebieden bezoeken tijdens het tekenseizoen (lente, zomer en herfst) en die buitenactiviteiten ontplooien in beboste gebieden (zoals wandelen, kamperen of trek in de bergen).

De risico's van door teken overgebrachte ziekten moeten deel uitmaken van de standaard " travel preparation checklist ", ook voor een reis binnen Europa.

Een eerste stap is een online-risicotest waarmee reizigers in drie korte vragen kunnen nagaan wat hun bestemming is. Op de website tekenvaccinatie.be vindt u ook meer informatie over het virus.