Drugsverslaving: een nieuw en onverwacht mechanisme ontdekt
Afbeelding
Elk jaar veroorzaakt drugsverslaving wereldwijd bijna 12 miljoen doden, meer dan alle vormen van kanker samen, en in de Verenigde Staten is het de belangrijkste doodsoorzaak onder 18- tot 45-jarigen! Onderzoekers van het ULB Neuroscience Institute, UNI hebben een belangrijk nieuw mechanisme ontdekt in drugsverslaving, en in het bijzonder cocaïneverslaving. Hun studie, gepubliceerd in het tijdschrift Nature Communication, opent de deur naar nieuwe therapeutische mogelijkheden.
Deze psychiatrische ziekte is te wijten aan genetische en omgevingsfactoren. De genetische component van iemands kwetsbaarheid voor verslaving is 40-60% en heeft betrekking op specifieke genen die verband houden met neurotransmitters en hun werking, zoals dopamine-, opioïde-, nicotine- en cannabinoïde-receptoren.
Deze psychiatrische ziekte is te wijten aan genetische en omgevingsfactoren. De genetische component van iemands kwetsbaarheid voor verslaving is 40-60% en heeft betrekking op specifieke genen die verband houden met neurotransmitters en hun werking, zoals dopamine-, opioïde-, nicotine- en cannabinoïde-receptoren.
In een eerdere studie heeft het team onder leiding van Alban de Kerchove d'Exaerde, onderzoeker aan de Faculteit Geneeskunde van de Université libre de Bruxelles en het ULB Neuroscience Institute (UNI), onderzoeker bij Welbio aan het WEL Research Institute, muismodellen gebruikt om de centrale rol aan te tonen van een onvermoed gen in cocaïneverslaving: Maged1. De inactivatie ervan in de volledige hersenen van muizen maakte hen totaal ongevoelig voor de effecten van cocaïne.
In een nieuwe publicatie, zojuist gepubliceerd in Nature Communication, toonde hetzelfde team aan dat het gebied in de hersenen waar dit gen zijn essentiële rol speelt bij verslaving, zich in feite buiten het beloningscircuit bevindt, wat totaal onverwacht was.
Na de identificatie van dit nieuwe sleutelgebied (de paraventriculaire thalamus) zijn de mechanismen blootgelegd die ten grondslag liggen aan de belangrijkste effecten van het Maged1-gen bij cocaïneverslaving.
De geïdentificeerde mechanismen zijn net zo nieuw als de paraventriculaire thalamus in het verslavingsfenomeen. Het gaat om specifieke epigenetische modificaties, d.w.z. veranderingen in de structuur van het DNA in plaats van mutaties. Deze epigenetische veranderingen beïnvloeden de expressie van een groot aantal genen. Daarnaast zorgt remming van een van de nieuwe genen die geïdentificeerd is als partner van Maged1 voor deze epigenetische modificaties, USP7, er ook voor dat het verslavende gedrag verdwijnt. De omgevingsfactoren die ook betrokken zijn bij verslaving induceren ook epigenetische modificaties die stabiel zijn in de tijd en de chronische aard van deze ziekte kunnen verklaren.
Om de relevantie voor mensen aan te tonen van deze mechanismen die zijn geïdentificeerd en ontdekt in muizen, werd een onderzoek uitgevoerd onder cocaïne-afhankelijke patiënten in samenwerking met een team psychiaters van de Université de Paris Cité. Deze studie bij mensen toonde aan dat specifieke genetische modificaties van de Maged1- en USP7-genen in verband worden gebracht met zeer significante gevolgen voor gedragingen die rechtstreeks verband houden met cocaïneverslaving.
Alles bij elkaar bieden deze resultaten hoop op nieuwe behandelingen voor drugsverslaving, in het bijzonder cocaïneverslaving, waarvoor momenteel geen effectieve behandeling bestaat.