In België worden jaarlijks iets meer dan 70.000 nieuwe kankergevallen geregistreerd (dat zijn meer dan 190 nieuwe kankergevallen per dag) en tegen 2030 wordt een toename van meer dan 13.000 nieuwe diagnoses verwacht, zo blijkt uit de barometer, een 174 pagina's tellend werk dat is uitgevoerd in samenwerking met Sciensano, het Kankerregister, het College voor Oncologie en 79 deskundigen

Meer diagnoses minder sterfgevallen 

Bij mannen zijn de meest voorkomende vormen van kanker: prostaatkanker (26%), gevolgd door longkanker (15%) en colorectale kanker (11%). Borstkanker (33%) is de meest gediagnosticeerde vorm van kanker bij vrouwen, gevolgd door colorectale kanker (11%) en longkanker (9%). Maar terwijl het aantal gevallen toeneemt, blijft het risico om aan kanker te sterven stabiel, ondanks de vergrijzing van de bevolking. De relatieve overleving op 5 jaar na de diagnose is 67% voor alle kankers samen. In België is het met 3,4% gestegen.

Deze positieve resultaten inzake sterfte zijn onder meer te danken aan de verbeterde diagnose en behandeling, alsook aan de uitvoering van georganiseerde screeningprogramma's.

40% van de kankers kan voorkomen worden

Milieufactoren spelen een oorzakelijke rol bij de ontwikkeling van kanker. De barometer vermeldt milieuverontreiniging, schadelijke stoffen in levensmiddelen en natuurlijke straling. Maar er zijn ook een aantal persoonlijke factoren, zoals roken, eetgewoonten, overmatige blootstelling aan de zon en zonnebanken, en gebrek aan hygiëne op de werkplek (vooral voor werknemers in de chemische en nucleaire industrie). "Bovendien zijn er individuele risicofactoren die verband houden met andere ziekten, zoals bepaalde chronische inflammatoire darmziekten en aandoeningen van de luchtwegen, die het risico op het ontwikkelen van kanker kunnen verhogen", benadrukt Dr. Didier Vander Steichel, medisch en wetenschappelijk directeur van de Stichting Tegen Kanker.

Versterking van de screening

Het doel is de kansen op genezing te vergroten door een vroegere diagnose en de levenskwaliteit van de patiënten te verbeteren door een meer beperkte behandeling. De deskundigen bevelen aan de bestaande screeningprogramma's (borst, dikke darm, baarmoederhals) te verbeteren en uit te breiden. Vooral in het zuiden van het land," zegt Dr. Vander Steichel, "moeten we de deelname aan deze screenings verhogen. Maar ook om ze te verbeteren door ze te stratificeren, of laten we zeggen door ze meer af te stemmen op individuele risicoprofielen. Voor borstkanker is dit al aan de gang, aangezien België deelneemt aan een Europese studie die in de komende jaren screening met variabele geometrie wil aanbieden volgens het individuele risico (My Personal Breast Screening). "Nieuwe screenings moeten worden voorgesteld, zolang er voldoende wetenschappelijk bewijs is. Ten eerste, voor longkanker. Dit zal een gestratificeerde screening zijn, aangezien deze beperkt zal zijn tot mensen die veel en lang hebben gerookt. Er is ook een georganiseerde screening op prostaat- en huidkanker gepland.

De patiënten informeren en betrekken bij hun behandeling

Dit impliceert vooral een betere studie van de behoeften, verwachtingen, overtuigingen en percepties van de patiënten en hun familie," vervolgt de medisch directeur van de Stichting tegen Kanker. Het gaat erom de actieve rol van de patiënten in hun medische verzorging te versterken en hen te helpen de juiste keuzes te maken, wat vooral een goed begrip veronderstelt van de mogelijkheden die hun op het gebied van behandeling worden geboden.

Een ander aspect is de verbetering van de medische zorg door de versterking van het multidisciplinaire intramurale en transmurale overleg. "Deze versterking van de continuïteit tussen wat in en buiten het ziekenhuis gebeurt, is echt een van de transversale thema's die in deze hele barometer terugkomen", besluit de deskundige.