Berkenbomen worden in België als het meest allergeen beschouwd, vooral omdat zij enorme hoeveelheden stuifmeel produceren. Het is bekend dat de allergenen van hazelaar, els en berk, alle drie van dezelfde berkenfamilie (Betulaceae), op elkaar lijken. Dit verklaart waarom sommige mensen die allergisch zijn voor één van deze bomen, klachten kunnen krijgen wanneer de andere twee in bloei staan.

"Het probleem is dat deze allergische kruisreacties de totale duur van de symptomen verlengen. Dit jaar is het hazelaar- en elzenseizoen intens en relatief lang geweest, zozeer zelfs dat er maar weinig tijd zal zijn tussen het einde van het hazelaar- en elzenseizoen en het begin van het berkenseizoen. Uiteindelijk zullen allergiepatiënten maar weinig respijt hebben gehad", verklaart Nicolas Bruffaerts, wetenschappelijk medewerker van het departement Mycologie en Aerobiologie bij Sciensano.

Deze verlenging van de seizoenen houdt verband met de klimaatverandering. De laatste decennia produceren allergene bomen zoals de els, de hazelaar en de berk steeds meer stuifmeel. Hun seizoen begint ook vroeger, maar eindigt niet vroeger, wat betekent dat de duur van de blootstelling aan stuifmeel toeneemt.
 

Een nieuw voorspellingsmodel

Het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) lanceert in samenwerking met Sciensano een voorspellingsmodel voor het risico op berkenpollenallergie op zijn website en zijn  KMI-app. De voorspellingskaarten en de uitleg van het model zijn ook beschikbaar op de website  AirAllergy samen met de pollenconcentraties gemeten door het Belgische luchtmeetnet.

Het voorspellen van de hoeveelheid pollen in de lucht is een complexe aangelegenheid. Deze voorspelling combineert weersvoorspellingen en de biologische processen van berkenbomen. Wanneer de temperaturen hoog genoeg zijn, kan de wind het stuifmeel losmaken en over grotere afstanden ver van de bron meevoeren. Volgens dit nieuwe model voorspelt de MRI dat dit weekend pollen uit Frankrijk door de lucht naar België zouden kunnen reizen.

"Tot nu toe heeft het Sciensano AirAllergy netwerk geen significante hoeveelheid berkenstuifmeel in de lucht in België gemeten. Hier hebben hun bloeiwijzen nog enige tijd onder goede weersomstandigheden nodig om te rijpen. Maar allergiepatiënten moeten oppassen, want volgens het KMII zouden deze uit Frankrijk ingevoerde pollenwolken het risico op symptomen kunnen verhogen. En zodra de berkenbomen in België ook massaal beginnen te bloeien, zouden we typisch een explosie van de concentraties moeten zien," vervolgt Nicolas Bruffaerts.