Het aantal kankergevallen neemt elk jaar toe. Meer dan 70.000 nieuwe gevallen in België in 2018 (bron: Kankerregister), 19.292.789 wereldwijd in 2020 (bron: WHO). Volgens de WHO zal, als de huidige trends doorzetten, het aantal kankergevallen in de wereld de komende twee decennia met 60% toenemen. In ons land houdt deze jaarlijkse stijging hoofdzakelijk verband met de bevolkingsgroei en de vergrijzing. 

Maar, tegelijkertijd nemen de overlevingskansen jaar na jaar toe. In de afgelopen 50 jaar heeft het onderzoek naar de mechanismen, de ontwikkeling en de behandeling van kanker aanzienlijke vooruitgang geboekt. Bovendien dragen programma's voor vroegtijdige opsporing, in combinatie met betere behandelingen, jaar na jaar bij tot verlaging van het vroegtijdige sterftecijfer... Voor sommige kankersoorten zijn de overlevingskansen het hoogst in België en voor veel kankers zijn wij bij de hoogste van Europa.

"België speelt in de Champions League van kankeronderzoek! Dankzij onderzoek hebben we geleerd wat de mechanismen zijn die aan de basis liggen van kanker alsook de groei, uitbreidingen en uitzaaiingen van kankercellen. Wij ontdekten dat wij op sommige van deze mechanismen kunnen ingrijpen en welke de drijvers zijn voor de groei. Onderzoek wees uit hoe we sommige kankers kunnen voorkomen. Maar ook hoe we ervoor kunnen zorgen dat meer patiënten met metastasen langer kunnen leven en zelfs genezen," zegt Dr. Eric Van Cutsem, hoofd van de afdeling digestieve oncologie.

Onderzoek verandert geleidelijk het onmogelijke in het mogelijke. Immunotherapie heeft een revolutie teweeggebracht in de behandeling van bepaalde kankers.  Kankers met veel mutaties, zoals melanoom of longkanker, die niet erg gevoelig zijn voor chemotherapie en gerichte therapieën, reageren goed op immunotherapie.

"Het principe van anti-tumor immunotherapie bestaat erin de fysiologische remmen van het immuunsysteem te blokkeren door in te werken op controlepunten. Verscheidene monoklonale antilichamen gericht tegen deze immuun remmen werden de laatste jaren ontwikkeld voor de behandeling van metastatisch melanoom Vóór de immunotherapie was de prognose voor metastatisch melanoom catastrofaal. De gemiddelde overlevingstijd was minder dan een jaar. 

Tegenwoordig is bijna 60% van de patiënten na 5 jaar nog in leven. Bij longkanker wordt immunotherapie vaak gebruikt als eerstelijnsbehandeling en is daarom een van de eerste behandelingen die wordt toegediend. Het is dan ook uitgegroeid tot een vierde pijler van de kankertherapie, samen met chirurgie, radiotherapie, chemotherapie en doelgerichte therapieën. Dit is een aanzienlijke medische vooruitgang. Maar we staan nog maar aan het begin van deze benadering en we moeten nog veel begrijpen en proberen het percentage patiënten dat er baat bij kan hebben te verhogen," dringt Pierre Coulie, hoogleraar immunologie (UCL), onderzoeker aan het de Duve-instituut, aan.